„Bogurodzica” - opracowanie
- Karolina
- 19 sie 2016
- 2 minut(y) czytania
Bogurodzica, dziewica, Bogiem sławiena Maryja! U twego syna, Gospodzina, matko zwolena Maryja! Zyszczy nam, spuści nam. Kirielejson. Twego dziela Krzciciela, bożyce, Usłysz głosy, napełni myśli człowiecze. Słysz modlitwę, jąż nosimy, A dać raczy, jegoż prosimy, A na świecie zbożny pobyt, Po żywocie rajski przebyt. Kirielejson. Nas dla wstał z martwych syn boży, Wierzyż w to człowiecze zbożny, Iż przez trud Bog swoj lud Odjął diablej strożej.
Przydał nam zdrowia wiecznego, Starostę skował pkielnego, Śmierć podjął, wspominął Człowieka pirwego. Jenże trudy cirzpiał zawiernie, Jeszcze był nie prześpiał zaśmierne, Aliż sam Bog z martwych wstał. Adamie, ty boży kmieciu, Ty siedzisz u Boga [w] wiecu, Domieściż twe dzieci, Gdzie krolują anjeli.
Tegoż nas domieściż, Jezu Kryste miły, Bychom z Tobą byli, Gdzież się nam radują szwe niebieskie siły. Była radość, była miłość, było widzienie tworca Anjelskie bez końca, Tuć się nam zwidziało diable potępienie. Ni śrzebrzem, ni złotem nas diabłu odkupił, Swą mocą zastąpił. Ciebie dla, człowiecze, dał Bog przekłoć sobie Ręce, nodze obie. Kry święta szła z boka na zbawienie tobie. Wierzyż w to, człowiecze, iż Jezu Kryst prawy, Cirpiał za nas rany, Swą świętą krew' przelał za nas krześcijany. O duszy o grzeszne sam Bog pieczą ima, Diabłu ją otyma, Gdzie to sam kroluje, k sob[ie] ją przyma. Maryja dziewice, prośmy synka twego Krola niebieskiego, Haza nas huchowa ote wszego złego. Amen tako Bog daj, Bychom szli szwyćcy w raj.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Utwór powstały prawdopodobnie w XIII w. jako pieśń maryjna. Później stała się pieśnią ojczyźnianą, pełniła rolę pieśni rycerskiej i hymnu dynastycznego Jagiellonów.
W utworze występuje PARALELIZM KOMPOZYCYJNY (paralelizm = równoległość).
Antytezy: Bogurodzica (matka)-dziewica; u twego syna (syn)- Gospodzina (Pan)
Paralelizmy: Bogiem sławiena- Matko zwolena; a na świecie zbożny pobyt- po żywocie rajski przebyt.
ARCHAIZM- wyraz, forma wyrazu, konstrukcja składniowa, które wyszły z użycia; coś przestarzałego.
Archaizmy fonetyczne (dawne formy brzmienia słów):
Słowiena-słowiona
Zwolena-zwolona
Krzcicela- Chrzciciela
Archaizmy słowotwórcze (słowo zostało utworzone od innego zgodnie z dawnymi zasadami słowotwórczymi):
Bogurodzica- matka boga
Bożyc- syn Boga
Archaizmy fleksyjne (słowo występuje w dawnej formie gramatycznej):
Bogurodzica- Bogurodzico
Dziewica- dziewico
Archaizmy składniowe (występowanie dawnego ukształtowania składniowego np. szyku):
Bogiem slawiena- Sławiona przez Boga
Archaizmy leksykalne (słowo, które wyszło już z powszechnego użycia):
Gospodzin- Pan
Zwolena- wybrana
Archaizmami są także zaimki: jąż, jegoż, formy tryby rozkazującego: pyszczy, raczy (archaiczne końcówki –y)
Wierszy jest asylabiczny. W utworze występują rymy zewnętrzne i wewnętrzne, które powodują rytmizację.
Treścią „Bogurodzicy” jest modlitwa podmiotu zbiorowego. Adresatem pierwszej strofy jest Matka Boża. Podmiot liryczny zwraca się do Niej w formie apostrof w wołaczu. Ukazany jest również paradoks wiary katolickiej – matka <- >dziewica. Maryja została wybrana przez Boga jako ta, która przynosi ludziom Boga. Podmiot prosi, żeby spełniła prośby jakie są kierowane (łaski). W drugiej zwrotce zmienia się adresat – Chrystus. Podmiot liryczny prosi, żeby za pośrednictwem Jana Chrzciciela spełnił ich prośby (wysłuchania, napełnienie myśli, dobre i pobożne życie, a także o zbawienie). Obecność trzech adresatów przypomina motyw deesis. Grafika: staropolska.pl Film: YouTube, PolskiPatriotaND's channel
コメント